Dövüş Sanatları - Boks

Boks

Boks Nedir
iki rakip arasında düzenlenen yumrukla saldırı ve savunmaya dayanan amatör ya da profesyonel olarak katı kurallar çerçevesinde yapılan bir spor dalıdır. Aynı zamanda boks, güç, dayanıklılık ve ciddi cesaret isteyen bir spor türüdür.

Boks Sporunun Tarihçesi

Yunan Santorini adasında bir Minos freskinde boks yapan gençler.
Eski Yunan’da ve Roma’da boks önemli sporlardan biriydi. Ama bu spor acımasız bir biçimde yapılırdı ve dövüÅŸ genellikle boksörlerden biri ölünceye kadar sürerdi. Daha sonra yasaklanan boks, 18. yüzyılın baÅŸlarında Ä°ngiltere’de yeniden ortaya çıktı. 1719’da James Fig, Londra’da bir ring kurarak hem ders verdi, hem de bütün rakipleriyle dövüÅŸtü. Çıplak yumrukla yapılan bu dövüÅŸlerin kuralları yoktu ve çok acımasız biçimde bazen saatlerce sürüyordu. Ä°ngiltere’de 1866’da Amatör Spor Kulübü kuruldu. John Chambers ve VIII. Queensburg markisinin yönlendirmesiyle eldivenle yapılan maçlar için kurallar getirildi. Böylece çaÄŸdaÅŸ boksun temelleri atılmış oldu.
ABD’de ise boks 19. yüzyıl baÅŸlarında ortaya çıktı ve boksa olan ilgi 1880’lerde John L. Sullivan’la birlikte arttı. Sullivan, Paddy Ryan’ı 1882’de nakavtla yenerek eldivensiz boksun tartışmasız ÅŸampiyonu oldu. Daha sonra eldivenli olarak pek çok maç yaptı. Dünya ağır sıklet boks ÅŸampiyonluÄŸunu kazanan ilk siyah boksör Jack Johnson’dı. 1937’de ağır sıklet ÅŸampiyonu olan Joe Louis, bu unvanı kazanan ikinci siyah boksör oldu. Louis, bu unvanını 25 kez korudu ve 1949’da yenilmeyen ÅŸampiyon olarak emekliye ayrıldı.
ABD’de 1950’lerin en ünlü ÅŸampiyonu olan Rocky Marciano, boks tarihine en sert yumruklara sahip boksörlerden biri olarak geçti. Hiçbir profesyonel maçta yenilgi almamış tek boksör olarak 1956’da boksu bıraktı.Böylece Slyvester Stallone’ye ilham vererek “Rocky” filmi çekilmiÅŸ oldu. 1960’larda ve 1970’lerde dünya ağır sıklet boksunun efsanevi kiÅŸisi Muhammed Ali’ydi. ABD’de ağır sıklet dışındaki sıkletlerde de önemli boksörler yetiÅŸti. Henry Armstrong, George Dixon, Willie Pep, Joe Gans ve Benny Leonard bunların başında gelir.
Boksta asıl hedef, rakibe belden yukarı net ve sert vuruÅŸlar yapmak ve aynı zamanda kendisine gelen darbelerden kendisini koruyabilmektir. Boks sırasında rakiplerde ciddi yaralanmalara meydan vermemek için, içi yumuÅŸak bir madde ile ÅŸiÅŸirilmiÅŸ eldivenler kullanılmaktadır. Boks karşılaÅŸmaları ring adı verilen kare ÅŸeklindeki meydanlarda gerçekleÅŸtirilir. Ring ölçüleri 6,10 m olarak ayarlanmaktadır. Ring çevresi, dışı yumuÅŸak kumaÅŸlarla beslenmiÅŸ kalın halat katları ile çevrilidir. Ring çevresi de 3 ya da 4 kat halat ile çevrelenmiÅŸtir. Halatlar köÅŸelerden yine yaralanmaları engelleyecek ÅŸekilde direkler ile sabitlenmiÅŸtir. Boksörler ringe hafif ayakkabılar, profesyonel oyuncular sadece ÅŸort, amatör oyuncular ise ÅŸort ve atlet giyerek çıkarlar. Amatör ve profesyonel oyuncular, koruyucu diÅŸlik ve kask takarak karşılaÅŸmaya baÅŸlarlar. Amatörler aynı zamanda koruyucu baÅŸlıkta takmaktadırlar. Amatör oyuncuların eldivenleri 225 gram civarındayken, profesyonel oyuncuların eldivenleri ise 170 ile 225 gram arasındadır.

Boksta rauntlar gong sesi ile baÅŸlayıp yine aynı sesle bitirilirler. Raunt süreleri amatör karşılaÅŸmalarında 2 dakikalık 5 raunt ile sonlandırılırken, profesyonel karşılaÅŸmalarda ise 3 dakikalık 15 raunt ile sonlandırılmaktadır.
Oyun içinde dirsek, kafa, başın arka kısmı ve ense, omuzlarla itmek, belden aÅŸağıya vurmak ve belden aÅŸağıyı kavrayarak hareket kısıtlaması yaÅŸatmak ve böbreklere vurmak yasaktır. Aynı zamanda yere düÅŸmüÅŸ kalkmak üzere olan oyuncuya tekrar vurmak yasak olup, rakibi onun ayaÄŸa kalkmasını beklemek zorundadır. Oyun sırasında yere oturmak, çelme takmak ve rakibi tutarak vurmak da yasaktır. KarşılaÅŸma sırasında o heyecanla konuÅŸmakta yasaktır. Hakem eÅŸliÄŸinde yapılan karşılaÅŸmalarda aldığı darbe ile düÅŸen rakibe hakime ona kadar saymaktadır. Yere düÅŸen boksör bu süre zarfında yerden kalkarsa, oyuna devam edebilir eÄŸer o süre içerisinde kalkmazsa nakavtla yere düÅŸen oyuncu yenik sayılmaktadır. Boks karşılaÅŸmaları uzman doktorlar eÅŸliÄŸinde yapılmaktadır. Oyun içinde aldığı darbeler sonucu rakibin oyuna devam edip edemeyeceÄŸine, yapılan muayeneler ile doktor bir hüküm verebilmektedir. Her boksörün maç esnasında iki yardımcısı bulunabilmekte fakat karşılaÅŸma sırasında yardım edememektedirler.
Boksta, karşılaÅŸmalar sırasında izleyen hakemlerce yapılan puanlama sistemi bulunmaktadır. En çok puan alan raunt sonunda oyunu kazanmaktadır. Puanlamaya kalmadan nakavt haricinde galibiyeti belirleyen birkaç etmen daha bulunmaktadır. Bunların arasında hükmen galibiyet, abondene, diskalifiye ve hakem kararı bulunmaktadır. Hükmen galibiyet, herhangi bir sebep nedeni ile rakibin ringe çıkamamasından kaynaklı bir galibiyettir. Abondene, karşılaÅŸma sırasında boksörün ya da yardımcısının rakibin üstünlüÄŸünü kabul etmesi sonucu oluÅŸan galibiyettir. Hakem kararı, boksörün maça devam edemeyeceÄŸine karar vermesi sonucu oluÅŸan galibiyetken, diskalifiye ise boksörlerden birinin kural ihlali yapması sonucu karşı tarafa verilen galibiyettir. Boks maçları saÄŸlığa zararlı olmasına raÄŸmen yapılan ve aynı zamanda heyecanla takip edilen spor dalları arasında bulunmaktadır.
Ring:Boks karşılaÅŸmaları ringde yapılır. Ring, üç veya dört sıra halatla çevrili ve yerden yüksekliÄŸi en az 91 cm en fazla 122cm olan kare biçiminde bir alandır. Halat aralıkları en az 40 cm olmalıdır. Ringte kırmızı, mavi ve tarafsız beyaz köÅŸeler vardır. Sporcular ait oldukları köÅŸeden, hakem ve doktor ise jüri masasına yakın olan beyaz köÅŸeden ringe çıkar.
Profesyonel boksta ringin büyüklüÄŸü 5-6 m², amatör boksta ise en az 3-6 m²’dir. Boks karşılaÅŸmalarında, her iki boksörün de aynı sıklette (ağırlıkta) olması gerekir..
Antrenman ve teknikleri:Boks, zor ve çok yorucu bir spordur. Boksörler antrenman yaparak karşılaÅŸmaya hazırlanırlar. Antrenman bir baÅŸka boksörle yapılan çalışmanın yanı sıra, gölge boksu, kum torbasıyla çalışma, ip atlama ve kondisyon için koÅŸu gibi baÅŸka çalışmaları da kapsar.
Boksta duruÅŸ çok önemlidir. Çünkü bir boksörün saldırı ve savunma gücü ile hızı, dengesine ve harekete her an hazır olmasına baÄŸlıdır. Boksörün duruÅŸu rahat olmalıdır. Ä°yi bir duruÅŸta saÄŸ ayak, biraz öndeki sol ayakla bir denge oluÅŸturacak biçimde saÄŸa doÄŸru biraz açılmalıdır. Her iki ayağın ucu da hafifçe saÄŸa dönük olmalıdır. Böylece bedenin yalnızca sol yanı rakibe açık tutulur. Hafifçe sıkılmış sol yumruk biraz ileride ve çene hizasında olmalıdır. SaÄŸ kol da çene hizasında, ama çeneden yaklaşık 15 cm önde tutulur. Her iki kolun dirseÄŸi, bedeni korumak için içe doÄŸru çekilmelidir. Bedenin öne doÄŸru biraz eÄŸik tutulması, rakibin yumruÄŸu karşısında denge yitirilmeksizin geriye kaçmayı kolaylaÅŸtırır.
DoÄŸru vuruÅŸ boksun temelini oluÅŸturur.Bu temel boksun en önemli koÅŸuludur. Rakibe atılan yumruÄŸun eldivenin içinde iyice sıkılmış olması gerekir. BaÅŸlıca vuruÅŸ biçimleri ÅŸunlardır:

•     direkt yumruk (straight punch)
•     saÄŸ direkt (right straight punch)
•     sol direkt (left straight punch)
•     saÄŸ kroÅŸe (right hook punch)
•     sol kroÅŸe (left hook puch)
•     aparkat (uppercut punch)
•     swing
•     dış el yumruk (backfist)
•     saÄŸ dış el yumruk
•     sol dış el yumruk

Direk vuruÅŸ adından da anlaşılacağı gibi düz bir ÅŸekilde atılır. Sol kroÅŸe ise sol kol ile gövde arasında 45-90 derece arasında açı yapılarak atılan vuruÅŸtur. (Aynı durumun tersi saÄŸ kroÅŸe için geçerlidir). Aparkat çok fazla kullanılmayan,yani genelde vurma fırsatı bulunmayan bir vuruÅŸ türüdür. Fakat böyle bir durum yakalandığında çok sert etki bırakır. Genelde çeneyi hedef alır. Swing ise kroÅŸelerin uzatılmış ÅŸeklidir. Devamlı hareketlerle rakibi ÅŸuursuz bir hücuma zorlamak ve hemen kontraataklara geçmek üzere yapılır.

Boks Sporunun Kuralları:
Belden aÅŸağıya ve enseye vurmak,Sporcunun kendi etrafında 360 derece dönmesi,Avuç içi (eldivenin beyaz boyalı bölgesi harici) vurmak,Dirsekle Rakibe vurmak,KulaÄŸa vurmak,Arkadan vurmak,Yasak olan kurallardan bazılarıdır. EÄŸer oyuncu bunlardan birini uygularsa ihtar alır.

Boks Ä°le Ä°lgili Haberler